First things first!
In mijn werk ontmoet ik ouders met vragen over de opvoeding, als het kind iets niet lijkt te willen of kunnen aannemen. Op een of andere manier lijkt dan de voedende relatie onderbroken te zijn. De aardse realiteit maakt het soms niet eenvoudig om ons te richten op de voedende intentie, op liefde, op het hart, op verbinding, op steun. De aandacht in geval van verstoring gaat doorgaans nu eenmaal eerst naar de storing: de onvolkomenheid, de onvolledigheid, of de onvolmaaktheid die het leven ons kan voorhouden. Zeker als er sprake is van een noodsituatie, die om een oplossing vraagt. De nood moet eerst worden geledigd! En ja, ik ken dat vanuit mijn eigen ervaringen maar al te goed. Als er iets in brand staat, pak ook ik eerst een brandblusser. In geval van nood is dat ook nodig om in elk geval te kunnen overleven. Dus ja: ‘First things first!’
Maar wat zijn eigenlijk de ‘first things’?! Deze vraag zoekt naar de oorzaak van het probleem of de noodsituatie. Was er voorafgaand iets, dat om aandacht vroeg waardoor de noodsituatie is ontstaan? Was het te voorkomen geweest? Dat is beslist een benadering die waard is om te onderzoeken. In begeleidingen van ouders levert deze benadering vanuit verdiepende vragen regelmatig rijke inzichten op; – antwoorden waarmee een ouder verder kan. Alleen, niet alles in het leven is te verklaren als een logische reeks van gebeurtenissen. Niet alles is terug te brengen tot een verband tussen oorzaak en gevolg. Het leven is daarvoor te groot, te veelzijdig, te chaotisch misschien wel.
Een andere benadering van de vraag naar wat de ‘first things’ zijn, is door de situatie te nemen zoals die zich aandient. Wat zijn ìn een noodsituatie de ‘first things’? Als we iets kunnen leren van mensen die onder bijzonder moeilijke omstandigheden weten te overleven, dan is het wel dat zij zich niet alleen richten op het overleven zelf, maar dat zij zich weten over te geven aan de situatie. Door zich over te geven aan de situatie besteden zij geen energie aan iets dat zij niet kunnen beïnvloeden. Ze benutten daardoor al hun schaars beschikbare energie aan wat nodig is. Dat vergroot hun kansen om te overleven. Maar meer nog dan dat, weten mensen die zich overgeven aan de situatie, dat er een bodem is waarop zij kunnen staan en rusten. Mensen die een noodsituatie hebben overleefd, kennen vanuit de overgave een krachtbron waar zij niet zelden met wijsheid over kunnen vertellen. Zonder het vertrouwen dat er een bodem is waaraan je je kunt overgeven, is er geen kans op overleven. Dit vertrouwen maakt overleven in noodsituaties mogelijk en gaat vooraf aan alles dat we doen om te overleven. Vertrouwen duidt op verbinding tot iets of iemand. En door de verbinding komt voeding, energie: de ‘first things’.
